Η 29η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ξεπλύματος Βρώμικου Χρήματος, αναδεικνύοντας τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας και της συντονισμένης διάδρασης μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την αντιμετώπιση μίας αξιόποινης συμπεριφοράς με σοβαρές κοινωνικές, οικονομικές και θεσμικές επιπτώσεις.
Το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος δεν αποτελεί απλώς ένα έγκλημα, με τη νομική έννοια του όρου. Είναι ένα πολύπλευρο και σύνθετο φαινόμενο, το οποίο:
- Ενισχύει τη διαφθορά και υπονομεύει τη χρηστή διοίκηση.
- Διαβρώνει την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
- Στερεί πολύτιμους πόρους από τα δημόσια ταμεία.
- Αποσταθεροποιεί τις αγορές και νοθεύει τις επενδύσεις.
- Δυσχεραίνει τον εντοπισμό των πραγματικών δραστών.
- Δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού.
- Εμποδίζει την αποκατάσταση των θυμάτων και την επανόρθωση της ζημίας.
Απόδειξη των σοβαρών συνεπειών του σε διεθνές επίπεδο, είναι ότι η Interpol, το 2024, το αναγνώρισε ως τη δεύτερη μεγαλύτερη παγκόσμια απειλή εγκληματικότητας που αντιμετωπίζουν τα κράτη, αμέσως μετά το λαθρεμπόριο ναρκωτικών[1].
Η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην εθνική προσπάθεια αντιμετώπισης του φαινομένου, μέσω:
- της άμεσης δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων που αποτελούν προϊόν εγκληματικής δραστηριότητας, πλήττοντας άμεσα και ουσιαστικά τα εγκληματικά δίκτυα,
- της ανάλυσης και ανταλλαγής μεγάλου όγκου χρηματοοικονομικών πληροφοριών, σε συνεργασία με τα υπόχρεα πρόσωπα, τις διωκτικές, εποπτικές, δικαστικές και εισαγγελικές αρχές της χώρας και
- της παραγωγής στρατηγικών αναλύσεων υψηλής ποιότητας, με στόχο την πρόληψη και την ενίσχυση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας (ενδεικτικά, αναλύθηκαν ζητήματα που αφορούν το ξέπλυμα μέσω διαδικτυακών τυχερών παιγνίων, την καταχρηστική εκμετάλλευση εταιριών και μη κερδοσκοπικών οργανισμών, καθώς και την εκμετάλλευση του προγράμματος Golden Visa[2]).
Πέραν των παραπάνω, η διεθνής συνεργασία αναγνωρισμένα αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της αποτελεσματικότητας της συνολικής προσπάθειας πρόληψης και καταστολής του φαινομένου. Η ‘Αρχή’, μέσω της ενεργού συμμετοχής της σε διεθνή δίκτυα όπως το FIU.net, το Egmont Group, την Πλατφόρμα FIUs της ΕΕ και σε ομάδες εργασίας της FATF, αλλά και της υπογραφής Μνημονίων Συνεργασίας με ομόλογες Αρχές και άλλες αρμόδιες Υπηρεσίες, ενισχύει τη συλλογική ικανότητα να εντοπίζονται διασυνοριακές ροές παράνομων κεφαλαίων, να διαμοιράζονται κρίσιμες πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο και να συντονίζονται κοινές αναλύσεις, σε περιπτώσεις που υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα.
Μέσω αυτής της πολυεπίπεδης συνεργασίας, η ‘Αρχή’ και δη η Α’ Μονάδα αυτής, συμβάλλει στη δημιουργία ενός παγκόσμιου μετώπου απέναντι στο οργανωμένο έγκλημα και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, μετατρέποντας την αλληλεγγύη που εκδηλώνεται σε επίπεδα υπηρεσιών και υπαλλήλων, σε πραγματική επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα.
Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ξεπλύματος Βρώμικου Χρήματος υπενθυμίζει ότι το έγκλημα αυτό δεν γνωρίζει σύνορα. Κάθε ανταλλαγή πληροφορίας, κάθε κοινή ανάλυση, κάθε πράξη συνεργασίας ενισχύει το διεθνές πλέγμα ασφάλειας και δικαιοσύνης, προστατεύοντας τα θεμέλια της παγκόσμιας οικονομίας.
Τέλος, η ‘Αρχή’, συνεχίζοντας αδιάλειπτα την προσπάθειά της, επισημαίνει ότι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος είναι ιδιαίτερα σημαντική. Η κατανόηση των επιπτώσεων αυτού από τους πολίτες ενισχύει την πρόληψη, ενδυναμώνει τη συλλογική αντίδραση και συμβάλλει στην οικοδόμηση μιας πιο δίκαιης και διαφανούς κοινωνίας.
[1] (σελ. 19 International Co-operation on Money Laundering Detection, Investigation, and Prosecution Handbook, FATF-INTERPOL-UNODC-EGMONTGROUP, 2025, https://www.fatf-gafi.org/content/fatf-gafi/en/publications/Methodsandtrends/international-cooperation-against-money-laundering.html)